در سال های اخیر تبدیل موتور های بنزینی (دارای شمع) به موتور های گازسوز رواج بسیاری یافته است و این امر سبب گردیده که برخی به دنبال تبدیل دیزل ژنراتور خود به دیزل ژنراتور دوگانه سوز باشند. تبدیل دیزل ژنراتور به ژنراتور گازسوز با ایده (متأسفانه صرفاً) کاهش هزینه های سوخت به ذهن متبادر میگردد و معمولاً نقاط ضعف آن کمتر دیده می شود. انجام این امر متحمل هزینه های آشکار و پنهان بسیاری است که در این بخش سعی نموده ایم هرچند کوتاه به آن بپردازیم.

ژنراتور گاز سوز و دیزل ژنراتور

حتماً میدانید که هر موتور در بدو طراحی برای نوع مشخصی از سوخت طراحی می گردد، که با آن سوخت در بهترین نقطه راندمان و کارکرد خود قرار می گیرد. این امر به این علت است که با تغییر نوع سوخت خواص فیزیکی و شیمیایی سوخت و در نتیجه، نحوه پاشش، نحوه انتقال شعله در سیال و ضرایب و خواص مکانیکی سیال تغییر نموده که بر روی احتراق و در نتیجه راندمان موتور موثر است. این مطلب صرفاً در مورد موتور های پیستونی دیزل و یا بنزینی نیست و حتی موتور های جت (هواپیما) نیز قطعاً از این امر مستثنی نمی باشند. با کمی تغییر در فرمول سوخت تغییرات بسیاری در راندمان و استهلاک موتور رخ می دهد. به همین علت است که در اطلاعات و کاتالوگ فنی هر موتور نوع سوخت آن نیز ذکر می گردد.

همچنین علاوه بر مسائل احتراق مسائلی مانند انتقال حرارت و خنک کنندگی دیزل و یا بحث روانکاوی آن نیز بسیار اهمیت دارد.  از جمله موارد فوق، اغلب مردم با بحث روانکاوی آشنا هستند و در ادبیات عامه می شنویم که گفته می شود موتور استهلاک بیشتری دارد.

بد نیست بدانید که دمای ژنراتور گاز سوز اساساً از موتورهای دیزل مشابه بسیار بالاتر است و اصولاً به همین علت است که برروی موتور های گازسوز از سیستم Knoking استفاده می گردد.

در واقع با گازسوز کردن موتور دیزل گرچه هزینه های سوخت پایین می آید باید توجه داشت که موتور با استهلاک بیشتری کار می کند.

همچنین به دلیل حرارت بالای ژنراتور گازی باید بر روی سیلندر های سیستم Knoking نصب کرد و تا از انبساط بی رویه پیستون در سیلندر و قفل شدن آن جلوگیری نماید. لازم است بدانید که موتور دیزل را هرگز نمی توان به طور 100%  گازسوز نمود بلکه گاز  حدود 30 تا 70 درصد حجم سوخت خواهد بود. البته این نکات بخش کوچکی از بسیاری مسائل مربوط به گازسوز کردن موتور است.

حال آیا گاز سوز کردن دیزل خوب است؟

علاوه بر موارد فوق باید به این نکته توجه داشت که اغلب دیزل ژنراتور ها ماهیت کارکرد اضطراری داشته و یا در نقاط دور از شبکه اصلی برق مورد استفاده قرار میگیرند. این کاربری جهت مواقع بحرانی بوده و در حالت های دائم کار دیزل ژنراتور ها عموماً (و نه صرفاً) دور از خطوط اصلی گاز می باشند. حال تبدیل دیزل ژنراتور به ژنراتور گاز سوز ، جدای از تمام موارد فنی فوق در کارکردهای اضطراری چه مقدار مقرون به صرفه خواهد بود؟ و آیا در موارد اضطراری و بحران میزان فشار شبکه سراسری گاز خود دچار مشکل نگردیده است؟

موارد فوق حداقل پارامتر هایی هستند که پیش از تبدیل دیزل ژنراتور به ژنراتور گاز سوز و هرگونه دخل و تصرف در آن باید به طور دقیق مورد ارزیابی قرار گیرند.

ژنراتور گازسوز

ژنراتور گاز سوز و عمر آن ها نسبت به ژنراتور دیزلی

باید توجه داشت که سوخت گاز طبیعی نسبت به دیزل و یا بنزین دارای اثر روان کنندگی کمتری است یا به گفته عوام خشک است. این مطلب کاملا صحیح است اما باید توجه داشت که هنگامی که اساساً یک موتور برای سوخت گاز طراحی می شود مسائل روان کنندگی آن نیز در نظر گرفته می شود. در موتور های گازسوز با تقویت سیستم روانکاری موتور این استهلاک به حداقل میزان ممکن می رسد. این مسله در امر طراحی کاملاً مرتفع گردیده و بد نیست بدانید که گارانتی ژنراتور گازسوز پرکینز دو برابر موتورهای دیزل این شرکت می باشد.

ژنراتور گازی و مزایای استفاده از آن

مزایای استفاده از ژنراتور گازی شاید اولین مسئله در هنگام استفاده از ژنراتور گازی کاهش هزینه های سوخت باشد. عدم نیاز به دوره های سوختگیری همچون دیزل ژنراتور ها و نیز تمیزی محیط ژنراتور های گازسوز از دیگر مزایای آن می توان نام برد.

آیا دیزل ژنراتورهایی که اساساً(از ابتدا) دوگانه سوز باشند وجود دارند؟

برند های مطرح دنیا مانند Perkins, Caterpillar, Cummins, Volvo هیچ کدام دارای دیزل ژنراتور دوگانه سوز در توان های پایین (زیر 1000KVA) نمی باشند. تنها برخی از این شرکت ها و در برخی مواردِ محدود و به صورت نمونه جهت صنایع نفت و گاز اقدام به تولید ژنراتور دوگانه سوز نموده اند. این امر جهت استفاده از گاز استهسالی بر روی سکو ها و میادین نفتی جهت تولید توان می باشد. اینکه اغلب گازهای استهسالی گاز ترش بوده و … مواردی است که این بخش اجازه پرداختن به آن را به ما نمیدهد.

دیزل ژنراتور ها چگونه به ژنراتور دوگانه سوز تبدیل میشوند:

این امر با اضافه کردن برخی کیت ها و سیستم های کنترلی مازاد بر روی دیزل ژنراتور صورت می پذیرد. اساس کار این روش ها به تزریق گاز به ورودی هوای موتور مربوط می گردد. البته این صرفاً شمامل کلیات کار بوده بدیهی است که سیستم های کنترلی دیگری همزمان با روند فوق باید بر روی دیزل ژنراتور نصب گردند. تصویر اصلی این صفحه یک شماتیک از کل این روند می باشد.

دیزل گاز سوز و معایب استفاده از آن:

بزرگترین عیب ژنراتور گازسوز عدم امکان جابجایی آن در خارج از فضای ساختمان ها همچون دیزل ژنراتور اشاره کرد.

شاید این پرسش پیش بیاید که چرا ژنراتور گازسوز علی رغم مزایای مثبت خود با استقبال کمی در بازار مواجه شده اند. بزرگترین علت حضور کم ژنراتور های گازسوز در بازار قیمت بالای آنها در مقایسه با دیزل ژنراتور ها می باشد.